|
Μάιος 2025 |
|
Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες |
Πενήντα προτάσεις της Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. προς τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. για θέματα ελέγχου 
Περιεχόμενα
1. Μείωση του χρόνου διάρκειας του ελέγχου. 5
4. Άνιση κατανομή προτεραιοποιημένων υποθέσεων. 6
6. Χρόνος ανάθεσης των προτεραιοποιημένων υποθέσεων ελέγχου. 7
7. Δημιουργία εστιών διαφθοράς 7
8. Αριθμός υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α. 7
9. Μοριοδότηση υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α. κατόπιν ελέγχου. 7
10. Προθεσμία ολοκλήρωσης υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α. 8
11. Άνιση μεταχείριση των ελεγκτών. 8
12. Αξιοποίηση και μεταφορά της γνώσης 8
13. Προβλήματα υποστελέχωσης υπηρεσιών. 8
14. Επέκταση της χωρικής αρμοδιότητας των ΕΛ.ΚΕ. 8
15. Προβλήματα εκπαίδευσης και διαφανούς στελέχωσης 8
17. Υποστελέχωση και μη χορήγηση εξόδων κίνησης 9
18. Δυσαναλογία υποθέσεων μεταξύ Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Αττικής και Θεσσαλονίκης 9
19. Υποθέσεις μη υποβολής δηλώσεων Φόρου Εισοδήματος 9
20. Μη συμπερίληψη δεδομένων. 10
21. Προβλήματα εξαιτίας του άρθρου 27 του Νόμου 5104/2024. 10
22. Μικτά συνεργεία με Δ.Ε.Ο.Σ. 10
23. Απλοποίηση διαδικασιών. 11
24. Διαχείριση καταγγελιών και ανάθεση εντολών ελέγχου. 11
25. Πολυπλοκότητα υποθέσεων και συνθήκες πίεσης ελεγκτών. 11
27. Έκδοση εγχειριδίων ελέγχου. 11
28. Αυστηροποίηση των ποινών, δημοσιότητα και παρακολούθηση. 11
29. Συνοδεία αστυνομικών οργάνων. 11
30. Διασπορά των προληπτικών ελέγχων σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας 12
31. Χορήγηση κινήτρων επίτευξης στόχων (μπόνους) 13
32. Χορήγηση ελεγκτικού επιδόματος 13
33. Εξορθολογισμός της αμοιβής για την υπερωριακή απασχόληση. 13
36. Ανάθεση ελέγχων στο τέλος του έτους 14
37. Αλλαγές και εντεινόμενη πολυπλοκότητα στο σύστημα Elenxis 14
38. Πρότυπα εκθέσεων ελέγχου. 14
39. Πρόσβαση ελεγκτών στο σύστημα περιουσιολογίου. 14
40. Δημιουργία ειδικευμένων εργαλείων και εφαρμογών ελέγχου. 14
41. Εκπαίδευση σε θέματα λογιστικής 14
43. Εφαρμογή εκκαθάρισης Φόρου Εισοδήματος φυσικών προσώπων. 15
44. Βράβευση συνταξιοδοτηθέντος υπαλλήλου. 15
45. Αντικρουόμενες αποφάσεις ΔΕΔ. 15
46. Έμμεσες τεχνικές ελέγχου. 15
47. Πρόγραμμα ελέγχου επιχειρήσεων με διπλογραφικά βιβλία. 15
48. Εξειδικευμένες ομάδες ελέγχου. 15
49. Εξοπλισμός ελεγκτών και υπηρεσιακά οχήματα. 16
50. Εργασίες ελεγκτών μετά το πέρας του ελέγχου. 16
Πρόλογος
Με το παρόν κείμενο καταβάλλεται προσπάθεια καταγραφής των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ελεγκτές και οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., όπως αυτά προέκυψαν από τη δια ζώσης επικοινωνία εκπροσώπων της Ομοσπονδίας μας με υπαλλήλους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των Υπηρεσιών μας.
Το κείμενο περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:
- Συνθήκες εργασίας και στοχοθεσία
- Προβλήματα ελέγχων υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α.
- Διαχείριση προσωπικού
- Προβλήματα του ΚΕ.ΜΕ.Φ. και της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.
- Θέματα αμοιβών και κινήτρων
- Λοιπά θέματα
Ευελπιστούμε ότι η Διοίκηση της Α.Α.Δ.Ε., θα ενσκύψει σε αυτά, προκειμένου να επιλυθούν, προς όφελος τόσο των εργαζομένων και της Υπηρεσίας μας όσο και του κοινωνικού συνόλου.
Συνθήκες εργασίας - Στοχοθεσία
Οι συνθήκες εργασίας των ελεγκτών της Α.Α.Δ.Ε., όπως έχουν διαμορφωθεί κατά το τελευταίο διάστημα, είναι άκρως πιεστικές χωρίς παράλληλα να ευνοούν την επίτευξη των ουσιαστικών στόχων της Υπηρεσίας μας.
1. Μείωση του χρόνου διάρκειας του ελέγχου
Με την θεσμοθέτηση του άρθρου 28 του Νόμου 5104/2024, περιορίσθηκε η διάρκεια του φορολογικού ελέγχου σε ένα έτος, το οποίο αποτελεί κατ’ ουσίαν μείωση του χρόνου παραγραφής των αξιώσεων του Ελληνικού Δημοσίου. Εξαιτίας αυτού έχει δημιουργηθεί μια ασφυκτική και αφόρητη πίεση στους ελεγκτές για την διεκπεραίωση αυξημένου όγκου υποθέσεων μέσα σε ένα σύντομο και ανελαστικό χρονικό ορίζοντα.
Το γεγονός αυτό σε καμία περίπτωση δεν ευνοεί στην ουσιαστική πάταξη της φοροδιαφυγής, η οποία προϋποθέτει, εκτός από την αποτελεσματική στόχευση, την επαρκή εκπαίδευσης και λοιπά, και την ύπαρξη ευλόγου και επαρκούς χρόνου για την διενέργεια ενός πλήρους και εμπεριστατωμένου ελέγχου ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνει την υγεία του ελεγκτή επιφορτίζοντάς τον με περισσότερο εργασιακό άγχος, κάτι που επιβαρύνει τόσο την ψυχική όσο και την σωματική υγεία του.
Η σχετική διάταξη είναι σίγουρο ότι δεν διασφαλίζει την πληρότητα και την ποιότητα των διενεργούμενων ελέγχων, αποτελεί δαμόκλειο σπάθη για τους ελεγκτές και δεδομένης της ήδη επιβαρυμένης θέσης των, οι οποίοι καλούνται να ανταποκριθούν σε αυξημένες απαιτήσεις, διαφαίνεται ότι θα υπάρξει αύξηση της τάσεως φυγής από τα Τμήματα Ελέγχου γεγονός το οποίο θα οδηγήσει σε περαιτέρω ανεπαρκή στελέχωση των ήδη υπολειτουργούντων τμημάτων ελέγχου.
Επίσης, με τις διατάξεις του άρθρου 28, έχουν δημιουργηθεί περαιτέρω προβλήματα ευθυνών από τον διαφορετικό ρυθμό χρέωσης των εντολών που δεν αποτελεί ευθύνη των ελεγκτών και η Διοίκηση δεν το έλαβε υπόψη της στην τελευταία προτεραιοποίηση. Αυτό αποτελεί άνιση αντιμετώπιση τόσο των συναδέλφων όσο και των επιχειρήσεων αφού κάποιες από αυτές κατ’ ουσίαν λαμβάνουν φορολογική άφεση αμαρτιών για τη χρήση που δεν πρόλαβε να ελεγχθεί εντός της προθεσμίας που θέτει το άρ. 28.
Θεωρούμε ότι η διάταξη αυτή πρέπει να καταργηθεί άμεσα και για τον λόγο αυτό πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε. να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες.
Επίσης, έως την κατάργηση ή την τροποποίηση του άρθρου αυτού θα ήταν προς την σωστή κατεύθυνση να δοθεί γραπτή οδηγία για να μη εκδίδουν οι ελεγκτικές υπηρεσίες μαζικά εντολές ελέγχου ή να διευκρινιστεί ότι η ημερομηνία περαίωσης του ελέγχου ορίζεται στο ένα έτος από την ημερομηνία αποστολής της πρόσκλησης προσκόμισης στοιχείων, δηλαδή του αιτήματος παροχής πληροφοριών του άρθρου 14 του Νόμου 5104/2024.
2. Προβληματική στόχευση
Δυστυχώς κάθε χρόνο παρατηρούνται προβλήματα στην προτεραιοποίηση των υποθέσεων και την κεντρική στόχευση. Ειδικά στο προηγούμενο έτος παρατηρήθηκαν σημαντικές αστοχίες, που είχαν ως αποτέλεσμα να αναλωθούν ελεγκτικοί πόροι σε υποθέσεις ήσσονος σημασίας ενώ η μεγάλη φοροδιαφυγή να παραμένει στο απυρόβλητο.
Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Προτεραιοποιήθηκαν κεντρικά υποθέσεις στις οποίες οι ελεγχόμενοι φυσικά πρόσωπα είχαν προβεί σε επαγγελματικές δαπάνες μέσω του προσωπικού τους τραπεζικού λογαριασμού με αποτέλεσμα να μεταφερθούν οι δαπάνες αυτές στον κωδικό 049 «Δαπάνη αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών» της δήλωσης Ε1. Οι υποθέσεις αυτές στοχεύθηκαν για έλεγχο δεδομένου ότι υπήρχε αναντιστοιχία δηλούμενων εισοδημάτων και προσωπικών δαπανών.
Προτεραιοποιήθηκαν κεντρικά υποθέσεις του κλάδου διαμονής, εξαιτίας λανθασμένων στοιχείων του συστήματος της Α.Α.Δ.Ε. ως προς τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών ενοικίασης καταλυμάτων (Booking, Airbnb κ.λπ.). Διαπιστώθηκε ότι φορολογούμενοι που είχαν συναλλαγές ύψους έστω 10.000,00 ευρώ με τις πλατφόρμες να εμφανίζονται ότι έχουν συναλλαγές 30.000,00 ευρώ, λόγω λάθους του συστήματος επεξεργασίας τους.
Ειδικά στις ελεγκτικές υπηρεσίες της Περιφέρειας, τα τελευταία χρόνια απουσιάζουν από τις καταστάσεις προτεραιοποιημένων υποθέσεων επαγγέλματα με μεγάλη ροπή προς τη φοροδιαφυγή, όπως τα ιατρικά επαγγέλματα.
Από τις ίδιες καταστάσεις απουσιάζουν οι εκδότες εικονικών στοιχείων, οι οποίοι αποτελούν μεγάλη εστία φοροδιαφυγής και είναι απαραίτητος ο προηγούμενος έλεγχός τους πριν τη διενέργεια του ελέγχου των ληπτών των εικονικών στοιχείων.
Συνεπώς είναι απαραίτητο να γίνει επανεξέταση του συστήματος Risk Analysis για την επιλογή των υποθέσεων προς έλεγχο.
3. Ανεδαφικότητα στόχων
Κάθε χρόνο, οι τιθέμενοι στόχοι αποδεικνύονται εκ του αποτελέσματος ως ανέφικτοι και ανεδαφικοί. Θεωρούμε ότι οι στόχοι προκύπτουν από τις μαξιμαλιστικές προσδοκίες της ανώτερης διοικητικής ιεραρχίας παρά ως αποτέλεσμα αξιολόγησης σημαντικών παραμέτρων όπως το πλήθος των ελεγκτών, οι πραγματικά διαθέσιμοι ελεγκτικοί πόροι καθώς και τα διαθέσιμα ελεγκτικά εργαλεία.
Ανώτερα στελέχη, με την παρότρυνση ή συναίνεση του Διοικητή, θέτουν στόχους που εξ’ αρχής γνωρίζουν ότι δεν είναι επιτεύξιμοι και στη συνέχεια τους αναθέτουν στην αμέσως κατώτερη υπηρεσιακή μονάδα. Για παράδειγμα η Διεύθυνση Ελέγχων αναθέτει τους στόχους στις Φορολογικές Περιφέρειες. Κατόπιν, ο επικεφαλής της μονάδας αυτής, ήτοι της Περιφέρειας στο παράδειγμά μας, τους αναθέτει στις υφιστάμενες μονάδες, για παράδειγμα στις Δ.Ο.Υ.
Κατόπιν, οι επικεφαλής των μονάδων αυτών τις αναθέτουν στους ελεγκτές, οι οποίοι εν τέλει έχουν την αστική και ποινική ευθύνη για τυχόν μη ολοκλήρωσή τους.
Ο στόχος του αριθμού των υποθέσεων που τίθεται συνήθως από την αρμόδια Διεύθυνση Ελέγχων βρίσκεται πέρα από κάθε λογική. Παρατηρείται πως κάθε χρόνο προστίθεται και ένας επιπλέον αριθμός υποθέσεων σε κάθε ελεγκτή, με αποτέλεσμα ενώ πριν λίγα χρόνια ο αριθμός των υποθέσεων που ανατίθονταν ανέρχονταν σε περίπου 18 ανά ελεγκτή, στο έτος 2024 αναλογούσαν στον καθέναν 31-32 υποθέσεις.
Κατά την άποψή μας, ενδεικτικά, για ελεγκτικές υπηρεσίες εκτός ΚΕ.ΜΕ.Φ., μια εφικτή στοχοθεσία θα ήταν αυτή των 10-15 υποθέσεων ανά ελεγκτή, στις οποίες να συμπεριλαμβάνονται 5-8 υποθέσεις επιστροφών φόρων, 2-3 υποθέσεις προτεραιοποιημένων ελέγχων και οι υπόλοιπες υποθέσεις να περιλαμβάνουν δελτία πληροφοριών για συγκεκριμένες παραβάσεις, λοιπούς ελέγχους διασταυρώσεων κ.λ.π. Δεν πρέπει μάλιστα να μας διαφεύγει το γεγονός ότι οι ελεγκτές είναι επιφορτισμένοι και με τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων, κάτι που τους στερεί πολύτιμο χρόνο.
Θεωρούμε ότι η τακτική των μη επιτεύξιμων στόχων είναι άσκοπη, περιττή, δεν λύνει το ελάχιστο πρόβλημα και αντιθέτως δημιουργεί πάμπολλες δυσλειτουργίες στις υπηρεσίες μας.
Δεν πρέπει βέβαια να παραγνωρίσουμε ότι η τροποποποίηση της στοχοθεσίας κατά το έτος 2025, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση χωρίς όμως να είναι επαρκές.
4. Άνιση κατανομή προτεραιοποιημένων υποθέσεων
Υπάρχουν πάρα πολλές αναφορές από συναδέλφους για την άνιση κατανομή των προτεραιοποιημένων υποθέσεων ελέγχου, μεταξύ ελεγκτών της ίδιας μονάδας, μεταξύ Τμημάτων Ελέγχου της ίδιας μονάδας ακόμη και μεταξύ διαφορετικών μονάδων. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο, ακόμη και εντός της ίδιας Υπηρεσίας, κάποιοι ελεγκτές να επιφορτίζονται με τον έλεγχο τριών, τεσσάρων ή και περισσότερων παραγραφόμενων υποθέσεων προτεραιοποιημένων ελέγχων ενώ σε κάποιους άλλους να μην ανατίθεται τέτοια υπόθεση. Σύμφωνα με τις αναφορές που μας έχουν τεθεί υπ’ όψιν, στα ΕΛ.ΚΕ. Θεσσαλονίκης τα φαινόμενα αυτά είναι πολύ έντονα.
Θεωρούμε ότι η κατανομή των υποθέσεων ελέγχου είτε πρέπει να γίνεται κεντρικά και όχι από τις κατά τόπους υπηρεσιακές μονάδες είτε να υπάρχει κεντρική επίβλεψη.
Επίσης είναι απαραίτητο να γνωστοποιείται το επιχειρησιακό σχέδιο της κάθε ελεγκτικής υπηρεσίας σε όλους τους ελεγκτές της, κάτι που προβλέπεται από την κανονιστική διαταγή της αξιολόγησης αλλά δεν εφαρμόζεται και για τον λόγο αυτό θα ήταν χρήσιμο να αποσταλεί σχετική υπενθύμιση προς τις ελεγκτικές υπηρεσίες.
5. Στοχοθεσία ανά ελεγκτή
Η στοχοθεσία που ανατίθεται σε επίπεδο υπαλλήλου και μονάδας πρέπει να λαμβάνει υπόψη αντικειμενικούς παράγοντες όπως οι άδειες εγκυμοσύνης, λοχείας, συνδικαλιστικές, αναρρωτικές και λοιπές άδειες όπως και άλλες υπηρεσίες που παρέχει ο ελεγκτής, όπως οι ώρες διδασκαλίας στη ΦΟ.Τ.Α. κ.λ.π.
6. Χρόνος ανάθεσης των προτεραιοποιημένων υποθέσεων ελέγχου
Παρά τις αντίθετες προβλέψεις του Κ.Φ.Δ. καθώς και τις δηλώσεις των ιθυνόντων της Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε., εξακολουθεί να παρατηρείται καθυστέρηση στην ανάρτηση της κατάστασης με τις προτεραιοποιημένες υποθέσεις ελέγχου στο σύστημα Discoverer, κάτι που πρέπει να επιλυθεί στα επόμενα έτη.
7. Δημιουργία εστιών διαφθοράς
Η ανάθεση στους ελεγκτές μεγάλου πλήθους εντολών ελέγχου, οι οποίες είναι αδύνατον να εκτελεστούν, δημιουργούν εστίες πιθανής διαφθοράς αφού υπάλληλοι με μειωμένες αντιστάσεις μπορούν κάλλιστα να αποκομίσουν οφέλη για να μην ολοκληρώσουν υποθέσεις κατά το δοκούν.
Προβλήματα ελέγχων υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α.
8. Αριθμός υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α.
Όπως μας πληροφορούν από διάφορες ελεγκτικές υπηρεσίες, έχει δημιουργηθεί πρόβλημα σχετικά με τον αριθμό επιστροφών φόρων κάθε μονάδας.
Για παράδειγμα, στο επιχειρησιακό σχέδιο μπορεί να προβλέπονται έστω 100 υποθέσεις για μια Δ.Ο.Υ. εντούτοις, μπορεί να ανατεθεί πολλαπλάσιος αριθμός υποθέσεων π.χ. 300. Ακόμη και αν η Δ.Ο.Υ. επιτύχει τελικά να ολοκληρώσει τον τελικό αριθμό υποθέσεων, αυτές δεν προσμετρώνται στην απόδοση της Δ.Ο.Υ. αλλά θεωρείται ότι η Δ.Ο.Υ. επέτυχε την υπερεπίτευξη του σχετικού αρχικού στόχου των επιστροφών στο ποσοστό του 110%.
Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην δοθεί το χρηματικό κίνητρο επίτευξης του συνολικού ελεγκτικού στόχου αφού έχει δαπανηθεί υπερβολικός χρόνος για τις επιστροφές φόρων, ο οποίος εν τέλει δεν αφιερώθηκε σε άλλες υποθέσεις, οι υπάλληλοι να έχουν εργασθεί πολύ περισσότερο από το κανονικό ωράριο και εν τέλει οι στόχοι της υπηρεσίες να φαίνεται ότι δεν έχουν επιτευχθεί.
Θεωρούμε ότι οι ανωτέρω στρεβλώσεις πρέπει να διορθωθούν με τις κατάλληλες παρεμβάσεις.
9. Μοριοδότηση υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α. κατόπιν ελέγχου
Όπως μας επισημαίνουν πολλοί ελεγκτές, οι Προϊστάμενοι των οργανικών μονάδων δεν τους παρέχουν τα δεδομένα με βάση τα οποία επιλέχθηκαν οι υποθέσεις επιστροφών Φ.Π.Α. βάσει ελέγχου. Θεωρούμε ότι πρέπει να αποσταλεί ρητή οδηγία στις μονάδες, ώστε να χορηγείται η μοριοδότηση των επιστροφών προς τους ελεγκτές, ταυτόχρονα με την εντολή ελέγχου. Εναλλακτικά, η πληροφορία αυτή θα μπορούσε να αντλείται μέσω του συστήματος Elenxis.
10. Προθεσμία ολοκλήρωσης υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α.
Επίσης, πρέπει οι εντολές ελέγχου υποθέσεων επιστροφών Φ.Π.Α. να εκδίδονται με προθεσμία ολοκλήρωσής τους, τουλάχιστον 120 ημερών, όπως ορίζεται από το άρθρο 42 του Νόμου 5104/2024.
Διαχείριση προσωπικού
11. Άνιση μεταχείριση των ελεγκτών
Είμαστε σίγουροι πως γνωρίζετε για την ύπαρξη σοβαρών προβλημάτων αναφορικά στην ανάθεση των υποθέσεων ανάμεσα στους ελεγκτές της ίδιας Υπηρεσίας.
Δυστυχώς δεν υπάρχει η ελάχιστη διαφάνεια ως προς τις αναθέσεις των εντολών ελέγχου όπως επίσης δεν υπάρχει η ελάχιστη στάθμιση της βαρύτητας των ανατιθέμενων υποθέσεων. Με τον τρόπο αυτό παρατηρείται το φαινόμενο κάποιοι ελεγκτές να λαμβάνουν σχετικά «εύκολες» και «ακίνδυνες» εντολές ελέγχου ενώ κάποιοι άλλοι να λαμβάνουν τις πιο δύσκολες, χρονοβόρες και επικίνδυνες υποθέσεις, ήτοι να υπάρχει εξαιρετικά άνιση μεταχείριση.
Προτείνουμε να θεσπιστεί επιτέλους μια διαδικασία μοριοδότησης/στάθμισης της βαρύτητας κάθε υπόθεσης ελέγχου, έτσι ώστε όλοι οι ελεγκτές της κάθε Υπηρεσίας να επιφορτίζονται με υποθέσεις ίδιου συνολικού αριθμού μορίων, με διαδικασίες διαφάνειας και τυχαιότητας (όπου είναι εφικτό).
12. Αξιοποίηση και μεταφορά της γνώσης
Σε πάρα πολλές Υπηρεσίες έχουν δημιουργηθεί, κυρίως από τους τεχνικούς διαχειριστές, διάφορα εργαλεία με σκοπό την έκδοση αναφορών, την υποβοήθηση των ελεγκτών κ.λπ. Τα εργαλεία αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το σύνολο των υπηρεσιών αλλά δυστυχώς μένουν στην αφάνεια.
Προτείνουμε η Διοίκηση να προβεί άμεσα σε ενέργειες εντοπισμού των περιπτώσεων όπου έχουν δημιουργηθεί τέτοια εργαλεία, να τα αξιοποιήσει αλλά και να επιβραβεύσει τους δημιουργούς τους ώστε να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση.
Ακόμη, εξαιτίας της χαοτικότητας των ελεγκτικών συνθηκών, απαιτείται η ύπαρξη ορθής διαχείρισης του ελεγκτικού δυναμικού, με σχεδιασμένες διαδικασίες υπηρεσιακής εξέλιξης και με την ενδυνάμωση της πρακτικής της μεταφοράς γνώσεων μεταξύ των ελεγκτών, κάτι που καταργούν οι μονοθεματικές δομές και κεντρικοποιημένες υπηρεσίες που δημιουργούνται στην Α.Α.Δ.Ε..
13. Προβλήματα υποστελέχωσης υπηρεσιών
Όπως είναι γνωστό, παρατηρείται εκτεταμένη υποστελέχωση των ελεγκτικών υπηρεσιών και των ελεγκτικών τμημάτων στις Δ.Ο.Υ. Στα δύο ΕΛ.ΚΕ. Θεσσαλονίκης η υποστελέχωση αγγίζει το 50%. Σε αρκετές Δ.Ο.Υ. η υποστελέχωση των Τμημάτων Ελέγχου ξεπερνά το 60% και όλα αυτά σε συνθήκες υπερφόρτωσης των υπηρεσιών με πλήθος διασταυρώσεων, δελτίων πληροφοριών κ.λ.π., πέραν των προτεραιοποιημένων υποθέσεων ελέγχου.
14. Επέκταση της χωρικής αρμοδιότητας των ΕΛ.ΚΕ.
Εξαιτίας της επέκτασης της χωρικής αρμοδιότητας των ΕΛ.ΚΕ. στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, απαιτείται η δαπάνη ακόμη περισσότερου χρόνου για τους ελεγκτές, για τη μετακίνηση προς τις υπό έλεγχο επιχειρήσεις. Εξαιτίας αυτού πρέπει να υπάρξει μείωση του αριθμού των υποθέσεων ανά ελεγκτή, ώστε να συμψηφίζεται ο χρόνος των μετακινήσεων.
15. Προβλήματα εκπαίδευσης και διαφανούς στελέχωσης
Παρατηρείται σχεδόν παντελής έλλειψη εκπαίδευσης των επικεφαλής των Υπηρεσιών και Τμημάτων Ελέγχου, σε θέματα διοίκησης και διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού. Σε συνδυασμό με τις πάμπολλες περιπτώσεις αδιαφανών επιλογών στις θέσεις ευθύνης, μέσω της τακτικής του αποκλεισμού λόγω της διαδικασίας της συνέντευξης και μέσω της τακτικής της ειδικής αιτιολογίας, έχουμε ως αποτέλεσμα την στελέχωση νευραλγικών θέσεων ευθύνης από άτομα που δεν μπορούν να διαχειριστούν κρίσιμα ελεγκτικά ζητήματα.
16. Εξειδίκευση ελεγκτών
Απαιτείται να υπάρξει εξειδίκευση των ελεγκτών και αν είναι εφικτό η κατανομή των υποθέσεων ελέγχου να λαμβάνει υπ΄ όψιν τη σοβαρότητά τους σε συνάρτηση με το μισθολογικό κλιμάκιο του ελεγκτή. Για παράδειγμα ανατίθενται σε νεότερους συναδέλφους, που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα με συναφή προϋπηρεσία, πολύπλοκες υποθέσεις ελέγχου, παρότι οι ελεγκτές αυτοί βρίσκονται σε χαμηλά μισθολογικά κλιμάκια, λόγω μη αναγνώρισης της προϋπηρεσίας τους.
Προβλήματα του ΚΕ.ΜΕ.Φ. και της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.
ΚΕ.ΜΕ.Φ.
17. Υποστελέχωση και μη χορήγηση εξόδων κίνησης
Το νέο Κέντρο Ελέγχου, το οποίο είναι υπηρεσία αιχμής για την Α.Α.Δ.Ε., αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα που αναφέρονται κυρίως:
- Στην υπερφόρτωση των ελεγκτών με μεγάλο αριθμό πολύπλοκων υποθέσεων.
- Στην υποστελέχωσή του παρόλο που οι αρμοδιότητες διευρύνθηκαν, κάτι που οδηγεί στην απαξίωσή του. Οι ελεγκτές του νέου κέντρου, υπολείπονται σε πλήθος του αθροίσματος των δύο ήδη υποστελεχωμένων υπηρεσιών από τις οποίες προήλθαν.
- Στην τυπική και όχι ουσιαστική ενοποίηση των Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ. και Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. Οι ελεγκτές δεν έχουν λάβει εκπαίδευση ή προγραμματισμό εκπαίδευσης για τα αντικείμενα που μέχρι πρότινος ήταν αρμοδιότητα της άλλης υπηρεσίας. Για παράδειγμα οι υπάλληλοι του ΚΕΦΟΜΕΠ που μέχρι πρότινος ασχολούνταν με φυσικά πρόσωπα, πλέον καλούνται να ελέγξουν και οντότητες αρμοδιότητας Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.και αντίστροφα.
- Θεωρούμε ότι το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά σοβαρό και πρέπει να επιλυθεί άμεσα.
- Στη μη λήψη των διαφόρων εξόδων κίνησης για ένα μεγάλο αριθμό ετών, λόγω μη ύπαρξης διοικητικών υπαλλήλων για τη διεκπεραίωση της εκκαθάρισης και χορήγησης αυτών.
Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.
18. Δυσαναλογία υποθέσεων μεταξύ Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Αττικής και Θεσσαλονίκης
Σύμφωνα με παράπονα που έχουν εκφράσει συνάδελφοι, στην Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Αττικής οι προτεραιοποιημένες υποθέσεις είναι πολύ περισσότερες από αυτές της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Θεσσαλονίκης παρότι η πρώτη εξ’ αυτών έχει πολύ λιγότερους ελεγκτές.
19. Υποθέσεις μη υποβολής δηλώσεων Φόρου Εισοδήματος
Εκτός της προτεραιοποίησης υποθέσεων και του προληπτικού ελέγχου, οι ελεγκτές της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Αττικής, έλαβαν και φέτος μεγάλο πλήθος εντολών ελέγχου Νομικών Προσώπων, τα οποία δεν έχουν υποβάλει φορολογικές δηλώσεις. Ο αριθμός των εντολών ελέγχου ανέρχεται σε 900 το έτος 2025, έναντι 600 του έτους 2024, κάτι που σημαίνει αύξηση κατά 50%. Ο στόχος αυτός είναι ανεδαφικός και δημιουργεί μεγαλύτερη και περιττή πίεση στους ελεγκτές.
Κατά τη γνώμη μας ο έλεγχος συγκεκριμένων υποθέσεων θα μπορούσε να γίνει με εναλλακτική διαδικασία με την οποία να αποσταλούν αυτοματοποιημένα προσκλήσεις οικειοθελούς συμμόρφωσης, ανάρτησης των στοιχείων σε εδική πλατφόρμα, αξιολόγηση, κατανομή στα ελεγκτικά κέντρα, έκδοση των σχετικών πράξεων και προστίμων με τυποποιημένη διαδικασία. Εφόσον ζητηθεί μπορεί να γίνει περαιτέρω ανάλυση της πρότασης.
20. Μη συμπερίληψη δεδομένων
Αναφορικά στις Υ.Ε.Δ.Δ.Ε., είναι αξιοσημείωτο ότι για τη στοχοθεσία του 2025 δεν λήφθηκαν υπόψη:
- Ο αριθμός των αποχωρήσεων από την υπηρεσία.
- Το μεγάλο υπόλοιπο αδειών και ημερών ανάπαυσης (ρεπό) που συσσωρεύουν οι εργαζόμενοι λόγω της ανέφικτης στοχοθεσίας.
- Οι νέες δράσεις μέσω της υπηρεσίας Δ.Ε.Ο.Σ.
- Οι υποθέσεις προς παράδοση που εκκρεμούν από το έτος 2024, που κυρίως αφορούσαν εκθέσεις ελέγχου για παραβάσεις μη προσκόμισης λογιστικών αρχείων και πληροφοριακών εκθέσεων (Κ.Φ.Ε. και Φ.Π.Α.) βάσει δεδομένων από πληροφοριακά συστήματα. Στις περιπτώσεις προσκόμισης λογιστικών αρχείων, λόγω έλλειψης χρόνου, δεν ήταν εφικτό να διενεργηθεί έλεγχος για εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων όπως οι εντολές περιγράφουν.
21. Προβλήματα εξαιτίας του άρθρου 27 του Νόμου 5104/2024
Με τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν με το άρθρο 27 του Νόμου 5104/2024 ορίζεται ότι: «Ο έλεγχος, όπως προσδιορίζεται από την εντολή ελέγχου, μπορεί να είναι πλήρης ή μερικός, ως εξής: …..
β) Μερικός είναι ο έλεγχος που δεν συγκεντρώνει τα στοιχεία του πλήρους ελέγχου της περ. α’ και διενεργείται ιδίως για συγκεκριμένα ζητήματα ή συναλλαγές μιας φορολογίας ή ενός φορολογικού αντικειμένου, τέλους ή εισφοράς ή για όλα τα φορολογικά αντικείμενα, τέλη ή εισφορές συγκεκριμένων συναλλαγών, για μια ή περισσότερες φορολογικές ή διαχειριστικές περιόδους ή ένα ή περισσότερα φορολογικά έτη στα οποία αναφέρεται το προς έλεγχο φορολογικό ζήτημα ή η συναλλαγή της οικείας εντολής. Ο μερικός έλεγχος είναι οριστικός ως προς τα ελεγχθέντα φορολογικά αντικείμενα ή ζητήματα ή συναλλαγές για τα φορολογικά έτη ή διαχειριστικές ή φορολογικές περιόδους που προβλέπονται στην οικεία εντολή ελέγχου».
Παρόλα αυτά, οι εντολές ελέγχου εκδόθηκαν και ανατέθηκαν χωρίς να αλλάξει το αντικείμενο ελέγχου, το οποίο είναι «Εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων» που περιλαμβάνει όλα τα φορολογικά αντικείμενα. Αυτό δημιουργεί ενδεχομένως πρόβλημα μη διασφάλισης των δημοσίων εσόδων λόγω της παραγραφής. Θα μπορούσε να εξεταστεί η έκδοση της εντολής ελέγχου με άλλη αιτιολογία, όπως «Έλεγχος τήρησης βιβλίων σωστής κατηγορίας».
22. Μικτά συνεργεία με Δ.Ε.Ο.Σ.
Σύμφωνα με παράπονα που έχουν εκφράσει συνάδελφοι, οι μέχρι σήμερα δράσεις των μικτών συνεργείων με ελεγκτές των Δ.Ε.Ο.Σ. και των Υ.Ε.Δ.Δ.Ε., έγιναν χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστική εκπαίδευση των υπαλλήλων της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. και μάλιστα χωρίς να είναι προαιρετική η συμμετοχή τους, λόγω της μη εκπαίδευσης. Ενδεικτικά, μας αναφέρθηκε ότι δίνονται μη τυποποιημένες οδηγίες δηλαδή χωρίς να έχουν αποτυπωθεί σε αποφάσεις της Α.Α.Δ.Ε. και κυρίως χωρίς να έχει καθοριστεί ποιος υπογράφει τα υπηρεσιακά έγγραφα. Στους ελέγχους αυτούς παρατηρείται να υπογράφονται τα υπηρεσιακά έγγραφα από τους ελεγκτές της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. με ό,τι συνεπάγεται αυτό, χωρίς να φέρουν ευθύνη αυτοί που συντονίζουν τις δράσεις καθώς και τα λοιπά μέλη του μικτού συνεργείου. Θεωρούμε επίσης πως δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν επιπλέον έλεγχοι με τις Δ.Ε.Ο.Σ., από μια υποστελεχωμένη υπηρεσία με αυξημένη στοχοθεσία και μικρότερο αριθμό εργαζομένων σε σχέση με το 2024.
23. Απλοποίηση διαδικασιών
Υφίσταται ανάγκη απλοποίησης ή αυτοματοποίησης των γραφειοκρατικών διαδικασιών για τη διενέργεια του ελέγχου των Υ.Ε.Δ.Δ.Ε., δεδομένου ότι σπαταλείται τεράστιος χρόνος για μια σειρά ενεργειών, από την έκδοση των εντολών ελέγχου, την ανάθεσή τους, τις εισηγήσεις, την έκδοση λοιπών υπηρεσιακών εγγράφων, τη διανομή τους, την καταχώρηση στο Elenxis, την επισύναψη εγγράφων για το Τμήμα του προγραμματισμού.
24. Διαχείριση καταγγελιών και ανάθεση εντολών ελέγχου
Οι ελεγκτές των Υ.Ε.Δ.Δ.Ε., έχουν καθήκοντα επιφορτιστεί δυστυχώς με καθήκοντα «φύλακα» υποθέσεων. Κάθε καταγγελία ή πληροφοριακό δελτίου που λαμβάνει η ΔΙ.Π.Α.Ε.Ε., αποστέλλεται στις Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. και στη συνέχεια οι Προϊστάμενοι αυτών τις κατανέμουν στους ελεγκτές. Εκτός του σημαντικού χρόνου που στερείται ο κάθε ελεγκτής παραλαμβάνοντας υποθέσεις και απογράφοντας κάθε χρόνο δεκάδες υποθέσεις, αυτή η λανθασμένη τακτική οδηγεί στην άνιση κατανομή των προτεραιοποιημένων υποθέσεων αφού σε ένα έτος μπορεί να προτεραιποιηθούν για παράδειγμα δύο υποθέσεις, σε άλλο πέντε και σε άλλο έτος καμία υπόθεση από αυτές που έχουν ανατεθεί σε έναν ελεγκτή και στη συνέχεια δεν γίνεται ανακατανομή των προταιροποιημένων υποθέσεων, λαμβάνοντας υπόψη τη διαθεσιμότητα του ελεγκτή. Επιπλέον, αυξάνει τους κινδύνους διαφθοράς, λόγω της μη διενέργειας του ελέγχου ή λόγω της καθυστέρησης έναρξης αυτού.
25. Πολυπλοκότητα υποθέσεων και συνθήκες πίεσης ελεγκτών
Η έρευνα στην Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. απαιτεί χρόνο και είναι ανέφικτο να ολοκληρωθεί μια πολύπλοκη υπόθεση στην ασφυκτική προθεσμία του ενός έτους, όταν ο ίδιος ελεγκτής είναι απασχολημένος με πλήθος παράλληλων εργασιών και υποθέσεων. Συνέπεια αυτού είναι ο ελεγκτής να είναι εκτεθειμένος σε σημαντικούς κινδύνους και να λειτουργεί σε συνθήκες υψηλής πίεσης, κάτι που επιφέρει ποικίλα και σοβαρά προβλήματα.
Θέματα προληπτικών ελέγχων
26. Εκπαίδευση ελεγκτών
Είναι απαραίτητη η υποχρεωτική εκπαίδευση όλων των υπαλλήλων που συμμετέχουν σε συνεργεία προληπτικών ελέγχων, τόσο στη μεθοδολογία του ελέγχου όσο και στη μεθοδολογία προσέγγισης των ελεγχομένων, στη διαχείριση κρίσεων καθώς και στην ανίχνευση επικίνδυνων συμπεριφορών.
27. Έκδοση εγχειριδίων ελέγχου
Θεωρούμε απαραίτητη την σύνταξη αναλυτικών εγχειριδίων ελέγχου ανά κλάδο δραστηριότητας.
28. Αυστηροποίηση των ποινών, δημοσιότητα και παρακολούθηση
Στις περιπτώσεις επιθέσεων ελεγχομένων κατά ελεγκτών, πρέπει να αυστηροποιηθεί το πλαίσιο επιβολής ποινών, να δίνονται στη δημοσιότητα τα στοιχεία των επιχειρήσεων, κατά τα πρότυπα των επιχειρήσεων που καταλαμβάνονται να προβαίνουν στη νοθεία καυσίμων και να γίνεται παρακολούθηση και επανέλεγχος αυτών, με την απαραίτητη αστυνομική συνοδεία.
29. Συνοδεία αστυνομικών οργάνων
Η αυξανόμενη επιθετικότητα που παρατηρείται από ορισμένους ελεγχόμενους, επιβάλλει την αύξηση της συχνότητας χρήσης της συνοδείας αστυνομικών οργάνων κατά τη διενέργεια των προληπτικών ελέγχων.
30. Διασπορά των προληπτικών ελέγχων σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας
Σήμερα, η πλειοψηφία των προληπτικών ελέγχων έχει επικεντρωθεί σε συγκεκριμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, όπως η εστίαση και το εμπόριο. Είναι απαραίτητο η κατανομή των ελέγχων να γίνεται με τη χρήση στατιστικών εργαλείων αντίστοιχων του πρώην Σ.Δ.Ο.Ε., στο οποίο η διενέργεια των ελέγχων γινόταν με το λογισμικό regdata, με το οποίο διενεργούνταν στοχευμένοι έλεγχοι σε επιχειρήσεις που δεν είχαν ελεγχθεί στο παρελθόν, προκειμένου να μην διενεργούνται έλεγχοι επαναλαμβανόμενα, στους ίδιους φορολογούμενους.
Επίσης, πρέπει να αυξηθεί η έντασης των ελέγχων στους κλάδους παροχής υπηρεσιών με υψηλή ροπή προς τη φοροδιαφυγή, όπως οι ιατροί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί κ.λπ.
Θέματα αμοιβών και κινήτρων
31. Χορήγηση κινήτρων επίτευξης στόχων (μπόνους)
Είναι οφθαλμοφανές ότι η χορήγηση των χρηματικών κινήτρων έχει εξελιχθεί σε μια ιλαροτραγωδία. Οι δεκάδες στρεβλώσεις επί της διαδικασίας έχουν οδηγήσει στο φαινόμενο ώστε κάθε χρόνο να λαμβάνουν το κίνητρο απόδοσης σχεδόν οι περισσότερες υπηρεσίες της Κεντρικής Διοίκησης εν αντιθέσει με τις λοιπές Υπηρεσίες όπως οι Δ.Ο.Υ. αλλά και τις αμιγώς ελεγκτικές υπηρεσίες όπως τα ΕΛ.ΚΕ. οι Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. κ.λ.π.
Επίσης παρατηρείται το γεγονός οι Δ.Ο.Υ. μιας Περιφέρειας να μην έχουν επιτύχει τους στόχους τους ενώ αντίθετα οι υπηρεσίες που υπάγονται στην Περιφέρεια να έχουν προβεί σε υπερεπίτευξη των στόχων τους. Δεν είναι δυνατόν σε ένα πόλεμο να υπάρχουν ήττες στο πεδίο της μάχης αλλά ταυτόχρονα οι στρατηγοί να παρασημοφορούνται ως επιτυχημένοι.
Θεωρούμε πως η χορήγηση κινήτρων πρέπει να θεσμοθετηθεί για το σύνολο της Α.Α.Δ.Ε. και να λαμβάνεται από το σύνολο των υπαλλήλων, ανεξαρτήτως υπηρεσιακής μονάδας όπου υπηρετεί ο καθένας.
32. Χορήγηση ελεγκτικού επιδόματος
Η πολυπλοκότητα και η επικινδυνότητα της θέσεως του ελεγκτή βεβαίωσης, απαιτεί είτε τη χορήγηση ειδικού επιδόματος, κατά τα πρότυπα άλλων υπηρεσιών του Δημοσίου είτε την περαιτέρω αύξηση της αμοιβής του περιγράμματος της θέσης εργασίας του ελεγκτή.
33. Εξορθολογισμός της αμοιβής για την υπερωριακή απασχόληση
Θεωρούμε πως πρέπει να υπάρξει εξορθολογισμός της αμοιβής της υπερωριακής απασχόλησης, για όλες τις θέσεις εργασίας, μέσα από τον προϋπολογισμό της Α.Α.Δ.Ε., δεδομένου ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις του ενιαίου μισθολογίου, η υπερωριακή απασχόληση αμοίβεται με εξευτελιστικά χαμηλά ποσά. Επίσης θεωρούμε ότι απαιτείται να υπάρξει σύνδεση της υπερωριακής αμοιβής με το εκάστοτε περίγραμμα θέσεως εργασίας.
Επίσης, οι ελεγκτές και οι επόπτες ελέγχου εργάζονται εκτός ωραρίου για να ολοκληρώσουν τις υποθέσεις τους και συνεπώς δικαιούνται υπερωριακή αμοιβή εν αντιθέσει με τα ειωθότα ορισμένων επιτελών της Α.Α.Δ.Ε. ότι αυτοί «θεωρούνται στελέχη και τα στελέχη δεν δικαιούνται την υπερωριακή αποζημίωση». Η θεωρία αυτή είναι καινοφανής και μάλλον δεν έχει καταγραφεί ξανά στο παρελθόν.
Θεωρούμε πως οι αμοιβές των ελεγκτών υπαλλήλων, όπως και των λοιπών εφοριακών υπαλλήλων, πρέπει να συγκλίνουν στα ευρωπαϊκά δεδομένα, αφού σήμερα κατατασσόμαστε στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ζήτημα αυτό.
Λοιπά θέματα
34. Στόχοι εισπραξιμότητας
Έχει διαπιστωθεί ότι υφίσταται πρόβλημα με τους δείκτες εισπραξιμότητας των καταλογισθέντων ποσών με βάση τους ελέγχους όπως για παράδειγμα με αυτούς που αναφέρονται σε εκδότες εικονικών στοιχείων αφού η φύση της συγκεκριμένης εισπραξιμότητας δεν μπορεί να επηρεαστεί από τους ελεγκτές.
Θεωρούμε πως το θέμα των δεικτών εισπραξιμότητας πρέπει να εξετασθεί εκ νέου και πιθανώς ο δείκτης αυτός να μην υπολογίζεται στην απόδοση των υπηρεσιών.
35. My hands/ Bankapp
Εδώ και αρκετά χρόνια έχει σταματήσει η λειτουργία του λογισμικού Myhands. Εξαιτίας αυτού η σχετική ελεγκτική διαδικασία για την επεξεργασία των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών, έχει οπισθοδρομήσει σχεδόν κατά μια δεκαετία. Το σύστημα επεξεργασίας μέσω του συστήματος ΣΜΤΛ, είναι εξαιρετικά χρονοβόρο και επισφαλές. Η επεξεργασία των λογαριασμών μέσω του Myhands απαιτούσε τη δαπάνη ολίγων ωρών ενώ με το απαρχαιωμένο σύστημα ΣΜΤΛ η ίδια εργασία μπορεί να απαιτήσει αρκετές ημέρες. Η νέα βάση δεδομένων, με την ονομασία Bankapp υποτίθεται πως θα ήταν έτοιμη από τις αρχές του 2024, όμως μέχρι και σήμερα δεν έχει καταστεί λειτουργική.
Επιπλέον, μας έχει αναφερθεί από συναδέλφους, η μη αποστολή των κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών από τα τραπεζικά ιδρύματα, παρά την ύπαρξη σχετικών λογαριασμών ή η διαγραφή τραπεζικών λογαριασμών, κάτι που υποδηλώνει την ύπαρξη προβλήματος ακεραιότητας των χορηγηθέντων στοιχείων.
36. Ανάθεση ελέγχων στο τέλος του έτους
Θεωρούμε ότι πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε να μην ανατίθενται στο τέλος κάθε έτους, λίγο πριν τις κανονικές άδειες εορτών, επιπλέον υποθέσεις, όπως για παράδειγμα διασταυρωτικοί έλεγχοι κ.λ.π., που δημιουργούν επιπλέον υποχρεώσεις για τους ελεγκτές και αδυναμία λήψης της δικαιούμενης άδειάς τους.
37. Αλλαγές και εντεινόμενη πολυπλοκότητα στο σύστημα Elenxis
Οι συνεχείς αλλαγές στο σύστημα Εlenxis και η υπερφόρτωσή του με νέες λειτουργίες το καθιστούν ακόμη πιο δύσχρηστο με συνέπεια την απώλεια πολλών ελεγκτικών εργατοωρών.
38. Πρότυπα εκθέσεων ελέγχου
Δεν υφίστανται επικαιροποιημένα πρότυπα εκθέσεων ελέγχου στην εφαρμογή «Διενέργεια Ελέγχου» του Elenxis. Η σύνταξη τέτοιων προτύπων από τη Διεύθυνση Ελέγχων θα επέλυε πλήθος προβλημάτων.
39. Πρόσβαση ελεγκτών στο σύστημα περιουσιολογίου
Δεν υπάρχει πρόσβαση των ελεγκτών στην εφαρμογή του περιουσιολογίου/Ε9, η οποία είναι απαραίτητη για πλήθος ελεγκτικών επαληθεύσεων. Η Διεύθυνση Ελέγχων, σε συνεργασία με λοιπές αρμόδιες διευθύνσεις, πρέπει να μεριμνήσει άμεσα για να χορηγηθεί σχετική πρόσβαση.
40. Δημιουργία ειδικευμένων εργαλείων και εφαρμογών ελέγχου
Πρέπει να δημιουργηθούν ηλεκτρονικά εργαλεία που θα διευκολύνουν τους ελεγκτές και θα προσφέρουν εξοικονόμηση χρόνου, όπως η λήψη των δεδομένων κάθε είδους δήλωσης σε μορφή excel.
41. Εκπαίδευση σε θέματα λογιστικής
Παρότι η μεγάλη πλειοψηφία των ελεγκτών έχει πτυχίο οικονομικής κατεύθυνσης εντούτοις, θεωρούμε πως είναι απαραίτητη η περαιτέρω εκπαίδευση σε θέματα ελέγχου διπλογραφικών βιβλίων. Παρότι το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης κατά καιρούς διοργανώνει σχετικά σεμινάρια, θα πρέπει και η Φορολογική Ακαδημία να προβεί σε αντίστοιχες ενέργειες.
42. Εφαρμογή Εν Τάχει
Παρατηρούνται τεράστιες δυσλειτουργίες της εφαρμογής «ΕΝ ΤΑΧΕΙ» και δεν υφίσταται θεσμοθετημένο, από όσο γνωρίζουμε, σχετικό Help Desk. Εξαιτίας αυτών η χρήση της σχετικής εφαρμογής είναι μάλλον περιορισμένη.
43. Εφαρμογή εκκαθάρισης Φόρου Εισοδήματος φυσικών προσώπων
Πρέπει να δημιουργηθεί λογισμικό για την εκκαθάριση των δηλώσεων φυσικών προσώπων. Έως τώρα οι ελεγκτές χρησιμοποιούν ευρέως ένα πρόγραμμα που έχει δημιουργήσει ο συνταξιοδοτηθείς, πλέον, συνάδελφος από τα Ιωάννινα κύριος Ιωάννης Καραγιαννόπουλος. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να υπολογιστεί ο φόρος κατόπιν ελέγχου, μέσω της επίσημης εφαρμογής εκκαθάρισης.
44. Βράβευση συνταξιοδοτηθέντος υπαλλήλου
Προτείνουμε να αναγνωρισθεί η προσφορά του κυρίου Καραγιαννόπουλου, έστω και τώρα, δεδομένου ότι η βοήθεια που παρέχει στους ελεγκτές είναι ανεκτίμητη, αφού έχει δημιουργήσει πλήθος λογιστικών φύλλων σε μορφή Microsoft Excel, εκτός της εκκαθάρισης των δηλώσεων φυσικών προσώπων, και για άλλες εργασίες όπως υπολογισμός σχηματισθέντος κεφαλαίου προς ανάλωση, τεκμήρια, παροχές σε είδος κ.λ.π.
45. Αντικρουόμενες αποφάσεις ΔΕΔ
Παρατηρείται η έκδοση πλήθους αποφάσεων της ΔΕΔ οι οποίες έρχονται σε ευθεία σύγκρουση τόσο με τις διαταγές και αποφάσεις του Διοικητή όσο και με άλλες αποφάσεις της ίδιας Υπηρεσίας.
46. Έμμεσες τεχνικές ελέγχου
Απαιτείται η επικαιροποίηση και ο εμπλουτισμός των οδηγιών περί εφαρμογής των έμμεσων τεχνικών ελέγχου, ώστε να περιλαμβάνει τουλάχιστον τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις ελέγχου. Θεωρούμε ότι υπάρχει πλέον μεγάλη δεξαμενή υποθέσεων και αντίστοιχων αποφάσεων της Δ.Ε.Δ από την αποδελτίωση των οποίων θα μπορούσε να συνταχθεί σχετικό εγχειρίδιο ελέγχου, εφόσον οι αποφάσεις συμπλέουν με τις οδηγίες τις Διοίκησης.
47. Πρόγραμμα ελέγχου επιχειρήσεων με διπλογραφικά βιβλία
Το πρόγραμμα ελέγχου στα διπλογραφικά βιβλία είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες του φορολογικού πιστοποιητικού, δηλαδή της ΠΟΛ 1124/2015.
- Προτείνουμε να επικαιροποιηθεί ώστε να μειωθούν οι ελεγκτικές επαληθεύσεις για μικρές επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία.
- Επίσης προτείνουμε να πραγματοποιηθούν σεμινάρια σε ειδικά θέματα που θα είναι δομημένα πάνω σε πραγματικές περιπτώσεις, προβλήματα και λύσεις (case study), σε συνδυασμό με τις θέσεις της Διοίκησης και τις αποφάσεις της Δ.Ε.Δ.
48. Εξειδικευμένες ομάδες ελέγχου
Προτείνουμε τη δημιουργία ομάδων ελεγκτών, ακόμη και από διαφορετικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε, που θα εξειδικευτούν σε συγκεκριμένους ελέγχους που απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις, ενημερώσεις και δεξιότητες, με δυνατότητες επικοινωνίας μεταξύ τους.
Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποια μόνο στοιχεία που αποδεικνύουν την εξαιρετική πολυπλοκότητα των ελέγχων κάτι που οδηγεί στην εν τοις πράγμασι αδυναμία διενέργειας ουσιαστικών ελέγχων από μη εξειδικευμένες ομάδες:
- Έλεγχος ηλεκτρονικού εμπορίου.
- Έλεγχος των καυσίμων και έλεγχος του συστήματος εισροών και εκροών.
- Τεχνολογικές αναβαθμίσεις, όπως οι προδιαγραφές των μηχανισμών.
- Αποθήκευση των αρχείων σε απομακρυσμένους servers και Ιδιαίτεροι χειρισμοί Η/Υ.
- Οι γνώσεις για χημικά δεδομένα, για πυκνότητες υγρών, για θερμοκρασίες καυσίμων.
- Οι γνώσεις για αποκλίσεις μηχανισμών
- Οι γνώσεις για την παρακολούθηση των επιμέρους συστημάτων της Α.Α.Δ.Ε. όπως το σύστημα M
- Το λογισμικό Εν Τάχει.
- Το λογισμικό κατάσχεσης ηλεκτρονικών αρχείων.
49. Εξοπλισμός ελεγκτών και υπηρεσιακά οχήματα
Θεωρούμε απαραίτητη την προμήθεια σαρωτών και καταστροφέων εγγράφων για κάθε θέση εργασίας ελεγκτή όπως επίσης και ερμαρίων με δυνατότητα ασφάλισης μέσω κλειδαριάς.
Επίσης, είναι απαραίτητη η προμήθεια φορητών υπολογιστών (laptops), με ευμεγέθη οθόνη τουλάχιστον 13-15 ιντσών, δεδομένου ότι η χρήση ταμπλετών από τους ελεγκτές που διενεργούν προληπτικούς ελέγχους δυσχεραίνει το έργο τους.
Ακόμη, η ηλικία των υπηρεσιακών οχημάτων της Α.Α.Δ.Ε. ξεπερνά τα 17 έτη, τα οποία είναι ο μέσος όρος των οχημάτων της χώρας μας, η οποία μάλιστα είναι η τελευταία στην κατάταξη μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό συνεπάγεται αυξημένους κινδύνους για την ασφάλεια των εργαζομένων.
50. Εργασίες ελεγκτών μετά το πέρας του ελέγχου
Σήμερα, οι ελεγκτές που ολοκληρώνουν έναν έλεγχο είναι αναγκασμένοι μεταγενέστερα να προβαίνουν σε μια σειρά εργασιών για τις οποίες δαπανάται πολύτιμος ελεγκτικός χρόνος. Για παράδειγμα, επιφορτίζονται με την επίδοση των αποτελεσμάτων, τη σύνταξη απόψεων για ενδεχόμενες ενδικοφανείς προσφυγές, για διοικητικές προσφυγές, την αποστολή αναφορών στην Αρχή Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, τη σύνταξη μηνυτήριων αναφορών, τη σύνταξη αναφορών και εγγράφων για τις Πράξεις Διασφάλισης των Συμφερόντων του Δημοσίου, την παράσταση στα Δικαστήρια ή την αποστολή σχετικών εγγράφων, την παρακολούθηση των υποθέσεων αυτών για μεγάλο διάστημα κ.λ.π. Θεωρούμε πως πρέπει να δοθούν σαφείς οδηγίες στις υπηρεσιακές μονάδες ώστε οι εργασίες αυτές να ανατίθενται στο Δικαστικό Τμήμα της κάθε μονάδας, το οποίο φυσικά πρέπει να ενδυναμωθεί περαιτέρω.
Επίλογος
Σκοπός όσων παραθέσαμε είναι να συνεισφέρουμε, στο μέτρο των δικών μας δυνατοτήτων, ώστε να καταγραφούν και επιλυθούν μερικά από τα δεκάδες προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελεγκτές υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε., με την άμεση δραστηριοποίηση της Διοίκησης.
Είμαστε στη διάθεση οποιουδήποτε για περαιτέρω ενημέρωση και συζήτηση επί των θεμάτων που αναφέρθηκαν.