 |
22 Ιουλίου 2025
|
Η μεταφορά του Σ.Δ.Ο.Ε. και η προβληματική λειτουργία της Α.Α.Δ.Ε.
Με το παρόν υπόμνημα η Συνεργασία Ανεξάρτητων Σχημάτων Εφοριακών παραθέτει τις απόψεις της στον δημόσιο διάλογο, αναφορικά στο κρίσιμο ζήτημα της κατάργησης του Σ.Δ.Ο.Ε. μέσω της απορρόφησής του Σ.Δ.Ο.Ε. από την Α.Α.Δ.Ε.
Τα σημαντικότερα θέματα, κατά την άποψή μας, είναι η ελλιπής αιτιολόγηση σε πολλά, κρίσιμα ερωτήματα καθώς και η υπερσυγκέντρωση εξουσιών σε ένα μόνο πρόσωπο και σε μία μόνο Υπηρεσία, την Α.Α.Δ.Ε.
Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε, είναι ελαφρώς βελτιωμένο σε σχέση με αυτό της διαβούλευσης, ενδεχομένως λόγω και των εύλογων αντιδράσεων, αλλά δεν υπάρχει διασφάλιση ότι αυτό δεν θα ανατραπεί με βάση το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, δηλαδή με μία απλή απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Η μεταφορά του Σ.Δ.Ο.Ε. στην Α.Α.Δ.Ε. δεν αποτελεί μεταρρύθμιση, αλλά υπέρμετρη συγκέντρωση εξουσιών σε μία Αρχή, χωρίς τα εχέγγυα επαρκούς κοινοβουλευτικού, κοινωνικού και θεσμικού ελέγχου. Χωρίς τα αντίβαρα που δημιουργεί η διάχυση του ελέγχου σε διαφορετικούς φορείς. Έτσι αυξάνεται το περιθώριο αυθαιρεσίας, οδηγώντας σε οπισθοδρόμηση σε ό,τι αφορά την εξειδίκευση, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών διαδικασιών.
Το Σ.Δ.Ο.Ε. αποτελεί έναν αυτόνομο ελεγκτικό μηχανισμό, με απολύτως διακριτό ρόλο σε σχέση με αυτόν της Α.Α.Δ.Ε. και με στόχευση το διαρκώς εξελισσόμενο οικονομικό έγκλημα, τη διενέργεια εισαγγελικών παραγγελιών, τον έλεγχο επιδοτήσεων από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους κ.λπ. Η μεταφορά του στην ΑΑΔΕ δεν μπορεί να πείσει κανέναν ότι γίνεται για λόγους οργανωτικούς αφού το Σ.Δ.Ο.Ε. ενισχύονταν διαρκώς με νέες αυξανόμενες αρμοδιότητες ακόμα και πριν λίγες βδομάδες, πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου στην Βουλή.
Η ενσωμάτωση του Σ.Δ.Ο.Ε. στην Α.Α.Δ.Ε. ως μέτρο ενίσχυσης των φορολογικών ελέγχων, μέσω της ενοποίησης των ελεγκτικών μηχανισμών, δεν συμβαδίζει με τη διεθνή πρακτική, αλλά παράδειγμα προς αποφυγή. Η αποτελεσματικότητα των διαφορετικών ελέγχων επιτυγχάνεται με τη διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων και την υψηλή προσβασιμότητα των ελεγκτών στην ψηφιακή πληροφορία και στην εκπαίδευση.
Το αφήγημα της πολιτικής ηγεσίας, ότι το Σ.Δ.Ο.Ε. αναβαθμίζεται και ενσωματώνεται σε έναν επιτυχημένο οργανισμό, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το πώς βλέπουν την Α.Α.Δ.Ε. οι εργαζόμενοι σε αυτήν και οι φορείς που συνεργάζονται με αυτή. Οι φορείς μάλιστα εκφράστηκαν πρόσφατα με δεκάδες ψηφίσματα, που έχουν κοινοποιηθεί στην Βουλή το τελευταίο διάστημα, και μιλούν για την ψηφιακή γραφειοκρατία της Α.Α.Δ.Ε. και το υψηλό κόστος που έχουν επωμιστεί.
Στο τελευταίο Συνέδριο της Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ., τον Δεκέμβριο του 2024 λήφθηκε ομόφωνα η παρακάτω απόφαση:
«Μετά από 8 χρόνια λειτουργίας της Α.Α.Δ.Ε., έχει καταστεί πλέον σαφές ότι το αφήγημα που συνόδευσε τη σύστασή της έχει καταρρεύσει με κρότο. Η διαφάνεια, η αξιοκρατία, η καταπολέμηση της διαφθοράς, το χτύπημα της φοροδιαφυγής, η ανεξαρτησία από εξωτερικούς παράγοντες, η άμεση εξυπηρέτηση των πολιτών κλπ, είναι στοιχεία που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα της Α.Α.Δ.Ε. Τόσο οι εργαζόμενοι στις φορολογικές υπηρεσίες, όσο και η κοινωνία στο σύνολό της το έχει πλέον διαπιστώσει και για την ακρίβεια το βιώνει καθημερινά». … και ζητάμε την επιστροφή των φορολογικών υπηρεσιών υπό την ευθύνη του Υπουργείου Οικονομικών.
Στο ίδιο συνέδριο υπήρχε ομόφωνη απόφαση κατά των διατάξεων του Ν. 5162/2024 που αποδυναμώνει το συμβούλιο διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. και ενισχύει ακόμη περισσότερο τον Διοικητή με τρεις θέσεις υποδιοικητών που ελέγχονται απόλυτα από αυτόν.
Επίσης το συνέδριο καταδίκασε την παράταση της θητείας του σημερινού Διοικητή, ενώ συμπληρώνει ήδη 9 χρόνια θητείας. Είναι τουλάχιστον παράδοξο το γεγονός ότι με τον ίδιο νόμο προβλέπεται ότι οι προϊστάμενοι της ΑΑΔΕ μπορεί να έχουν το πολύ μέχρι δύο 3ετείς θητείες. Οι αλλαγές αυτές διαβρώνουν το δημόσιο χαρακτήρα της ΑΑΔΕ που εκτός των άλλων χειρίζεται από τη φύση της ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των πολιτών.
Στο ίδιο συνέδριο καταδικάστηκε η υποστελέχωση που μαστίζει τόσο τις υπηρεσίες του Σ.Δ.Ο.Ε. όσο και της Α.Α.Δ.Ε. ενώ ο κατά κεφαλήν όγκος δουλειάς αυξάνεται συνεχώς, με αμοιβές που έχουν απαξιωθεί και απλήρωτες υπερωρίες. Το ζήτημα των απλήρωτων υπερωριών έχει προκαλέσει και εξώδικές διαμαρτυρίες που απέστειλε το Γενικό Συμβούλιο της Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. στις 26/5/2025.
Σε μία ακόμη ομόφωνη απόφαση του Συνεδρίου αποφασίσθηκε «ότι την ώρα που το οικονομικό έγκλημα διογκώνεται καθημερινά και τα κρούσματα διαφθοράς πληθαίνουν, η κυβέρνηση διατηρεί το ΣΔΟΕ σε συνεχή υποβάθμιση, που άρχισε το 2013. Για παράδειγμα υπάρχει απαρχαιωμένο οργανόγραμμα, έλλειψη εκπαίδευσης και πρόσβασης στην Φορολογική «Ακαδημία» αλλά κυρίως έλλειψη πρόσβασης στα πληροφοριακά συστήματα όπως το ΤΑΧΙΣ για ελέγχους οικονομικών εγκλημάτων εκατομμυρίων ευρώ».
Εντός της ίδιας της Α.Α.Δ.Ε. έχουν διαπιστωθεί σοβαρές περιπτώσεις διαφθοράς που δεν εντοπίστηκαν από την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Α.Α.Δ.Ε., όπως θα έπρεπε να είχε συμβεί. Οι περιπτώσεις αυτές αποκαλύφθηκαν με βάση ενέργειες του Τμήματος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας. Ειδικά στις περιπτώσεις της Χαλκίδας και της Κέρκυρας, η ευθύνη της Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. για τα πρόσωπα που επιλέχθηκαν ως επικεφαλής των Υπηρεσιών αυτών, είναι τεράστια, αφού ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. χρησιμοποίησε τις τακτικές της «ειδικής αιτιολογίας» και της «συνέντευξης» για την τοποθέτηση ημετέρων ως επικεφαλής των Υπηρεσιών αυτών. Ειδικά για την περίπτωση της Κέρκυρας, οι εμπλεκόμενοι βαρύνονται με κακουργηματικές κατηγορίες περί εγκληματικής οργάνωσης.
Παράλληλα, καμία πρόταση από όσες κατέθεσαν οι εργαζόμενοι, δεν έχει υιοθετηθεί από τη Διοίκηση της Α.Α.Δ.Ε. προκειμένου να μειωθούν οι εστίες πιθανής διαφθοράς, όπως η απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. για τη μοριοδότηση των υποθέσεων ελέγχου σε συνδυασμό με την τυχαιότητα χρέωσης εντολών, μια δικλείδα με την οποία ο Προϊστάμενος μιας ελεγκτικής υπηρεσίας δεν θα είχε τη δυνατότητα να ορίσει ο ίδιος τον ελεγκτή μιας υπόθεσης, κάτι που θα δυσχέραινε κατά πολύ τη λειτουργία κυκλωμάτων όπως αυτά στη Χαλκίδα και στην Κέρκυρα.
Για την περίπτωση της Χαλκίδας, στο συνέδριο του Δεκεμβρίου ψηφίστηκε ομόφωνα ότι ο Διοικητής μετακύλησε την διοικητική ευθύνη του στους εργαζόμενους στοχοποιώντας το σύνολο των εργαζομένων όπου με τιμωρητικές αποφάσεις κατάργησε αντικείμενα, υποβάθμισε την Υπηρεσία και μετέθεσε υπαλλήλους στην Αθήνα σε κατάσταση συνεχούς εργασιακής ανασφάλειας και ομηρίας.
Η διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού της Α.Α.Δ.Ε. και η στελέχωση των θέσεων ευθύνης είναι εξαιρετικά προβληματική αφού η επιλογή των Προϊσταμένων Υπηρεσιών και Τμημάτων γίνεται με αδιαφανή και υποκειμενικά κριτήρια,
Η Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. με αποφάσεις του Συνεδρίου της ζητά να τεθούν κανόνες διαφάνειας στις διαδικασίες επιλογής των Προϊσταμένων όπως να παρίστανται, χωρίς δικαίωμα ψήφου, τα δύο αιρετά μέλη του Υπηρεσιακού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας στις συνεντεύξεις των υποψηφίων, να δημοσιεύονται διακριτά τα μόρια ως (α) τυπικά προσόντα, (β) συνέντευξη και (γ) σύνολο, και να γίνει Επανακαθορισμός λειτουργίας των Υπηρεσιακών Συμβουλίων με δικλείδες, όπως γνωστοποίηση αριθμού πρωτοκόλλου κάθε αίτησης, ημερομηνία εξέτασης και έγγραφη ενημέρωση με αιτιολόγηση για το αποτέλεσμα.
Τέλος η Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. ζητά τροποποίηση όλων των διατάξεων νόμων και εγκυκλίων που ακυρώνουν τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του φορολογικού συστήματος και οδηγούν στη κατασπατάληση δημοσιονομικού χώρου ή τη δέσμευση πολύτιμων ελεγκτικών πόρων.
Συγκεκριμένα ζητά τροποποίηση του άρθρου 28 του Κ.Φ.Δ., της ΠΟΛ.1209/2017, της ΠΟΛ. 1006/2013 και του άρθρου 52 του ΚΦΔ. Αναφερόμενοι σε αυτές τις τροποποιήσεις που αναδεικνύουν την προβληματική λειτουργία της Α.Α.Δ.Ε. θέλουμε να επισημάνουμε τα παρακάτω:
1) Καθημερινά, οι ελεγκτές της Α.Α.Δ.Ε. διατρέχοντας πληθώρα κινδύνων, αποκαλύπτουν τεράστια κυκλώματα, στα οποία ανύπαρκτα φορολογικά πρόσωπα, υπήκοοι συνήθως χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, άστεγοι κ.λπ., τοποθετούνται ως αχυράνθρωποι και δημιουργούνται εν μια νυκτί επιχειρήσεις, συνήθως με τη μορφή των ΙΚΕ, οι οποίες εκδίδουν χιλιάδες εικονικά τιμολόγια, ύψους εκατομμυρίων ευρώ. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι λήπτες των τιμολογίων τους να γλυτώνουν φόρο εισοδήματος ή Φ.Π.Α. ή και ακόμη να λαμβάνουν μεγάλες επιστροφές Φ.Π.Α. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να λυθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα π.χ. να εμποδιστεί η ίδρυση ΙΚΕ από αυτά τα πρόσωπα. Δυστυχώς όμως, με ευθύνη και απόφαση του Διοικητή της η Α.Α.Δ.Ε., η «λύση» που δόθηκε ήταν η καθιέρωση υποχρέωσης μηνιαίας αντί της τριμηνιαίας υποβολής δηλώσεων Φ.Π.Α. για τις νέες επιχειρήσεις. Μάλλον ο Διοικητής δεν πληροφορήθηκε από τους συμβούλους του ότι οι ΙΚΕ ούτως ή άλλως υποβάλλουν Φ.Π.Α. ανά μήνα.
2) Είμαστε πιθανόν η μοναδική χώρα στην Ε.Ε., η οποία έχει αποποινικοποιήσει τη διαπιστωμένη φοροδιαφυγή σε ό,τι αφορά στις ενδοομιλικές συναλλαγές και μάλιστα όχι με νόμο αλλά με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.. Ο κ. Πιτσιλής αποφάσισε ότι ενώ όλες οι περιπτώσεις φοροδιαφυγής, πλην των περιπτώσεων συνήθων λογιστικών διαφορών, με διαφυγόντες φόρους πάνω από 100.000-150.000 ευρώ, αποτελούν αδίκημα κακουργηματικής φύσεως, στις περιπτώσεις των ενδοομιλικών συναλλαγών των πολυεθνικών εταιρειών αυτό δεν ισχύει και δεν διώκονται ποινικά. Εν τέλει, ένας μικρομεσαίος επιχειρηματίας έχει ποινικές ευθύνες ενώ οι υπεύθυνοι των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων όχι.
3) Ακόμη, με την ψήφιση του άρθρου 28 του Ν.5104/2024 (νέος Κ.Φ.Δ.) θεσπίσθηκε μια μάλλον παγκόσμια πρωτοτυπία, με την οποία όταν ξεκινήσει ένας έλεγχος να πρέπει να τελειώσει μέσα σε μόλις ένα έτος. Αν ο ελεγκτής δεν προλάβει να ολοκληρώσει τον έλεγχο εντός αυτού του ασφυκτικού περιθωρίου τότε η επιχείρηση αποκτά φορολογική ασυλία. Φυσικά, οι πολύπλοκοι έλεγχοι και κυρίως οι έλεγχοι των μεγάλων επιχειρήσεων είναι αυτοί που απαιτούν αρκετό χρόνο, οπότε δεν θέλει και πολλή σκέψη να καταλάβουμε τί κρύβεται πίσω από αυτό.
4) Επιπλέον, η Α.Α.Δ.Ε. υποβαθμίζει διαρκώς τις ελεγκτικές υπηρεσίες μειώνοντας τις οργανικές θέσεις των ελεγκτών. Για παράδειγμα, στην νέα υπηρεσία, το ΚΕ.ΜΕ.Φ., που δημιουργήθηκε από την συγχώνευση του ΚΕ.ΦΟ.ΜΕ.Π. και του ΚΕ.ΜΕ.ΕΠ., υπηρεσιών αιχμής για τον έλεγχο του μεγάλου πλούτου, οι οργανικές θέσεις είναι μειωμένες κατά εκατό τριάντα, κάτι που μειώνει τις πιθανότητες να ελέγχονται οι πολυεθνικές και η υψηλή φοροδιαφυγή.
Εν κατακλείδι, ως Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. ζητάμε την ακύρωση της ένταξης του Σ.Δ.Ο.Ε. στην Α.Α.Δ.Ε. και την ενδυνάμωσή του με μέσα και προσωπικό, καθώς και ζητάμε τη διασφάλιση του διακριτού ρόλου των ελεγκτικών υπηρεσιών. Αυτό είναι περισσότερο εφικτό με την κατάργηση της ΑΑΔΕ.
Στο τέλος του παρόντος επισυνάπτονται όλες οι συνεδριακές αποφάσεις της Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ. οι οποίες σχετίζονται με το παρόν υπόμνημα.
Τέλος παρακαλούμε, οποιαδήποτε επικοινωνία με τη Συνεργασία Ανεξάρτητων Σχημάτων να γίνεται στις παρακάτω διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου:
Με εκτίμηση
Τσαγκαράκης Γεώργιος
Εκπρόσωπος της Συνεργασίας Ανεξάρτητων Σχημάτων Εφοριακών
Γενικός Γραμματέας της Εκτελεστικής Επιτροπής της Π.Ο.Ε. Δ.Ο.Υ.